ЛИМӮПАРВАРӢ РУШД МЕКУНАД

Лимӯ ҳамчун меваи гармидӯст нахустин маротиба дар Ҷумҳурии халқии Чин пайдо шуда, баъдан ин таҷриба дар Штатҳои Муттаҳидаи Амрико ва солҳои 30-40-уми асри гузашта дар Қафқоз роҳандозӣ гардидаст. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон як гурӯҳ олимони хориҷӣ баъд аз обёрии водии Вахш солҳои 40-ум обу хок ва иқлими минтақаҳои ҷануби кишварро барои парвариши лимӯ муносиб дониста, дар стансияи таҷрибавии ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ба парвариши ин намуди меваи ситрусӣ ибтидо мебахшанд. Ҳамин тавр озмоиши лимӯшинос Мэйер дар дигар ноҳияҳои дорои ҳарорати гарм идома меёбад. Кишоварзони собиқадори ноҳияи Ҷайҳун нақл мекунанд, ки нахустин маротиба соли 1965 деҳқонони куҳансоли ин водӣ ба парвариши ниҳоли лимӯ шурӯъ карданд. Қариб ду даҳсолаи аввал дар ноҳияи мазкур ҳамагӣ чор нафар ба лимӯпарварӣ машғул буданд.

Имрӯз дар ноҳияи Ҷайҳун қариб оилае нест, ки нозукиҳои лимӯпарвариро аз худ накарда бошад. Тибқи иттилои Пирназар Нуров, сардори идораи кишоварзии ноҳияи Ҷайҳун ҳоло дар ҳамаи бахшҳои хоҷагидории ноҳия ҳам дар гармхонаҳои замини наздиҳавлигии сокинон ва ҳам хоҷагиҳои деҳқонӣ дар майдони умумии 135 гектар лимӯ парвариш карда мешавад, ки аз онҳо ҳамасола кишварзон ҳосили фаровон ба даст меоранд. Деҳқонони ноҳия ба натиҷаҳои хубӣ меҳнатӣ ноил гашта, дар маҷмӯъ 3 ҳазору 169 тонна ҳосил ҷамъоварӣ кардаанд.

Меваи лимӯ аввали тирамоҳ пухта мерасад. Талабгоронаш низ кам нестанд. Хурду калони ноҳияи Ҷайҳун чун даромаднокии соҳаро хуб медонанд, дар ташкили гармхона ва парвариши лимӯ ҳавасмандии зиёд зоҳир мекунанд. Солҳои гузашта деҳқонон дар нигоҳдории маводи ғизоӣ, аз ҷумла лимӯ чандон таҷриба надоштанд. Ҳамин буд, ки баробари интиҳои фасли сармо ин мева талаф меёфт, талаботи мардум низ дар бозор қонеъ намегардид ва ба хориҷи мамлакат ҳаҷми ками он содирот мешуд. Дар заминаи дастуру супоришҳои ҳукумати мамлакат ва андешидани тадбирҳои зарурӣ аз ҷониби мақомоти иҷрояи ҳокимияти давлатии вилояту ноҳия кишоварзон таҷрибаи худро боз ҳам васеъ намуда, анбору сардхонаҳо бунёд намуданд. Онҳо феълан лимӯро дар шароити мувофиқ нигоҳ дошта, дар ҳамаи фасли сол ҳам бозорҳои дохилиро бо ин намуди мева таъмин месозанд ва ҳам бо нархи дастрас ҳаҷми муайяни онро ба хориҷ интиқол медиҳанд.

Фарҳод Собиров яке аз чунин лимӯпарварони муваффақ аст, ки панҷ сол пеш дар масоҳати 20 сотих гармхона бунёд намуда буд. - Соли якуму дуюм ниҳолон камтар ҳосил доданд, ҳосили имсола қаноатбахш аст, -мегӯяд Фарҳод. Ин мавсим аз 180 ниҳол ӯ 180 тонна лимӯ ҷамъоварӣ намудааст. 10 тонна лимӯи ғундоштаи Фарҳодро соҳибкорон ба Россия содирот кардаанд ва ҳоло 8 тоннаи дигарро дар анбораш ба тарзи махсус нигоҳ медорад.

- Ду сол боз як қисми ҳосили лимӯро дар хона нигоҳ медорам. Албатта, бо тарзу усули хос. Ҳар як донаи лимӯро дар салафан маҳкам мебандам, то ин ки ба дохили он ҳаво надарояд ва онро дар рафҳои чӯбин мечинам. Вақте талабот ба ин навъи маҳсулот меафзояд онро бо нархи нисбатан беҳтар ба фурӯш мегузорам. Соли гузашта ин корам самар дод ва фоидаи хуб ба даст овардам. Имсол бошад нарх хеле арзон шуд ва барои ҳамин боз ҳам аз ин таҷриба истифода карда истодаам, - идома дод лимӯпарвар.

Лимӯ дар якчанд шаҳру ноҳияҳои мамлакат парваришу истеҳсол карда мешавад. Вале ба гуфтаи мутахассисони соҳа тамъи лимӯи Ҷайҳун дар қиёс бо дигар ноҳияҳои кишвар фарқкунанда аст. Инро олимони соҳа дар нисбатан гарм будани иқлими ноҳияи Ҷайҳун ва қумзамин будани мавзеи он медонанд. Кишоварзони ноҳияи болозикр дар истеҳсоли якчанд намуди маҳсулот, аз ҷумла лимӯ, полезӣ, сабзӣ, пиёз ва ҷуворимакка барои дон нишондоди аз ҳама боло доранд. Саҳроҳои ин ноҳия майдони корзори ҳақиқиро мемонад, ки тамошои он манзараҳо ба кас бечунучаро ҳаловат мебахшад.

Дар вилояти Хатлон аслан ноҳияҳои лимӯпарвар Ҷайхун, Кӯшониён, Абдураҳмони Ҷомӣ, Ҷалолиддини Балхӣ ва шаҳри Левакант маҳсуб меёбанд. Кишоварзони ноҳияҳои дигар ниҳолони пайвандии лимӯро аз деҳқонони собиқадори ноҳияи Ҷайҳун дастрас карданд. Ҳамин аст, ки дар дигар ноҳияҳо низ иштиёқи сокинон ба истеҳсоли лимӯ афзун мегардад. Зеро ин мева дар хориҷ аз марзи мамлакат харидори бештар ва арзиши баланд дорад. Тибқи иттилои масъулини Раёсати иқтисод ва савдои мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ҳамин мавсим то 7-уми феврали соли ҷорӣ дар вилоят беш аз панҷ ҳазор тонна лимӯ истеҳсол шуда, бештар аз 50 фоизи он ба хориҷи кишвар содирот шудааст.

Бобосанг Ҳироев, мудири бахши содироти вилоят иттилоъ дод, ки ба ҳолати 6-уми феврали соли равон 2 ҳазору 600 тонна лимӯи вилоятро соҳибкорони вилояти Суғд харидорӣ намуда, ба дохил ва хориҷи кишвар содирот намудаанд. Ҳамчунин онҳо 300 тоннаи дигарро харидорӣ намуда, дар анборҳо захира кардаанд.

Содироти лимӯ аз ҳудуди вилояти Хатлон тавассути Дидбонгоҳи гумрукии шаҳри Турсунзода ва ноҳияи Бобоҷон Ғафурови вилояти Суғд сурат мегирад. Соҳибкорон аз шаҳри Ҳисор ва вилояти Суғд 1 килограмм лимӯи ноҳияи Ҷайҳунро бо арзиши то 5 сомонӣ харида, дар берун аз марзи мамлакат маҳсулоти хушсифати Тоҷикистони офтобии моро муаррифӣ менамоянд. Тавре лимӯпарварон мегӯянд, мизоҷони ҳамешагӣ асосан Ҷумҳурии Қазоқистон, шаҳрҳои Челябинск, Магнитагорск, Санкт-Петербург ва Москваи Федератсияи Россия мебошанд.

Лимӯ ҳамчун меваи ситрусӣ дар соҳаи тибби мамлакат низ истифода мешавад. Истеъмоли он барои рафъи бемории фишорбаландӣ, тунук кардани хун ва рӯшноии чашм низ муфид дониста мешавад. Аз ҳамин хотир бо дастури Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лимӯпарварони ноҳияи Ҷайҳун вазифадор шуданд, ки майдони гармхонаҳоро боз ҳам васеъ гардонанд. Ҳоло сохтмони гармхонаҳои нав дар ноҳия дар масоҳати умумии панҷ гектар идома дорад.

Амонҷон МАҲКАМОВ

Похожие новости:

Добавить комментарий

Ахбор

Наздики 20 километр заҳбуру заҳкашҳо тоза карда шуд 14:48 БОХТАР. АРЧАИ СОЛИНАВӢ ҚОМАТ АФРОХТ 14:10 ТАДБИРҲОИ ОБОДОНӢ ДАР ШАҲРИ БОХТАР 15:25 ДАР НОҲИЯИ ПАНҶ ҲАМА СОҲАҲО БА ЗИМИСТОН ОМОДААНД 13:51 Ҷ. БАЛХӢ. ҶУДОШАВИИ ОИЛАҲО КОҲИШ ЁФТААСТ 12:11 Тақдими 30 ҳазор сомонӣ ба дастаи“Бохтар – ситӣ” 14:31 Кӯшониён. Аёдати оилаҳои сарбозони шаҳидшуда 13:54 Дар ноҳияи Вахш панҷ бинои баландошёна бунёд мешавад 14:12

Маҷаллаи №6-2019

Серхонандаҳо

БЕШ АЗ 2940 КОМПЮТЕР ТАЪМИР КАРДА ШУД ИМЗОИ СОЗИШНОМАҲО БА МАБЛАҒИ 8 МИЛЛИОН ЕВРО БЕШ АЗ 3 ТОННА МАҲСУЛОТИ ПАСТСИФАТ НОБУД КАРДА ШУД Кӯшониён. Тақдими сару лисоби зимистона ба ятимони кул “ХАТЛОН – 1” МАҚОМИ АВВАЛРО ИШҒОЛ НАМУД ВАХШ. 23 СИНФХОНАИ ИЛОВАГӢ БА ИСТИФОДА ДОДА ШУД САОДАТИ БУЗУРГ - РӮЗИ ЭҲЁИ ВАТАН ТАҶЛИЛИ БОШУКӮҲИ РӮЗИ ПАРЧАМИ ДАВЛАТӢ ДАР ХАТЛОН Ҷ. БАЛХӢ. ҶУДОШАВИИ ОИЛАҲО КОҲИШ ЁФТААСТ ДАР НОҲИЯИ ПАНҶ ҲАМА СОҲАҲО БА ЗИМИСТОН ОМОДААНД