Маҷаллаи Сафо
Шеъру адаб
Маслиҳати муфид
Номаҳо
ПЕШГИРИИ БЕМОРИИ БОТУЛИЗМ
Бо фаро расидани фасли сармо кадбонуҳо аз хӯришу ширинӣ ва дигар анвои дар тобистону тирамоҳ омодакардаашон васеъ истифода мекунанд. Аммо гоҳҳо ҳодисаҳои заҳролушавии сокинон аз консерваҳои хонагӣ ба назар мерасад. Агар консерваҳои дар шароити хона омодашуда ба тарзи нодуруст ва ё ба ҳолатҳои санитарию эпидемиологӣ ҷавобгӯ набуда тайёр карда шуда бошанд, ҳангоми истеъмол метавонад оқибати нохуш ба бор орад. Яке аз паҳншудатарин ва оризаноктарин беморие, ки баъди тановули маҳсулоти консервагӣ ба вуҷуд меояд ва дар байни аҳолӣ маъмул аст, ин бемории ботулизм мебошад.

Вобаста ба ин беморӣ бо мутахассиси ҷавон, сардухтури Беморхонаи марказии ноҳияи Ҷайҳун Ҳомидҷон Абдулҳамидзода суҳбате анҷом додем.
-Аввалан дар бораи ин беморӣ каме маълумот медодед.
-Ботулизм – ин бемории вазнин ва барои ҳаёт хатарнок буда, ба системаи асаб зарар мерасонад. Он бемории шадиди сироятӣ буда, асосан аз истеъмоли маҳсулоти консервашуда ба вуҷуд меояд. Барангезандааш заҳр мебошад. Беш аз ҳама ботулизми ғизоӣ ҳангоми истеъмоли хӯришҳои консервашуда аз маҳсулоти сабзавотии туршиашон паст, аз қабили помидор, бодиринг, боимҷон, лаблабу, нахуди сабз ва замбурӯғҳо, ки нокифоя пухта ва тамиз карда мешаванд, пайдо мешавад.
-Агар шахс ба ин беморӣ гирифтор шавад, кадом аъзои бадан бештар осеб мебинад?
-Ботулизм дар натиҷаи аз таъсири ботулотоксин осеб ёфтани мағзи дарозрӯя ва ҳароммағз падид меояд. Яъне, ботулотоксин ба воситаи луобпардаи меъда ва рӯда ба хун ворид шуда, мушакҳоро аз фаъолият бозмонда, рагҳои хунро тангу фалаҷ ва мӯйрагҳоро осебпазир мегардонад. Аз таъсири ботулотоксин, хусусан нейронҳои муҳаррики ҳароммағз ва мағзи дарозрӯя зуд ҳассос мегарданд.
-Нишонаҳои ин беморӣ чи гунаанд?
-Аломатҳои бемории давраи ниҳонии ботулизм аз 2 – 12 соат то 7- шабонарӯз аст. Оғози беморӣ шадид буда, ба системаи асаби ҳаракат таъсири манфӣ расонида, қобилияти – биноӣ, нутқ, фурӯбарӣ ва кори дигар узвҳои нафаскаширо халалдор месозад. Сандуқи сина дард карда, дилбеҳузурӣ, қайкунӣ пайдо мешавад. Бисёр вақт аломати аввалини ботулизм хушкидани даҳон ва хира шудани чашм аст. Пеши чашмро парда мегирад. Вокуниши бемор ба рӯшноӣ суст ё умуман нест мешавад. Ғӯзаи чашм беҳаракат ва пилки боло овезон гашта, одам нофаҳмо ва бо бинӣ ҳарф мезнанад.
-Чӣ бояд кард, ки шахс ба ин беморӣ гирифтор нашавад?
-Аввалиндараҷа бояд тозагиро риоя кард. Маҳсулоти хомро аз пухта ҷудо намоед. Ғизоро ба таври кофӣ пухта, нимхом истеъмол набояд кард. Маҳсулотро дар ҳарорати бехатар нигоҳ доштан лозим аст. Об ва маҳсулоти хоми бехатарро истифода бурдан лозим аст.
Агар шумо ақаллан нисбати як банди зикргардида шубҳа дошта бошед, ғизоро пеш аз истеъмол коркард кунед. Яъне, ғизоро то ҳарорати 80 дараҷа дар муддати – 15 дақиқа аз нав ҷӯшонидан даркор аст..
-Аввалин коре, ки баъди заҳролудшавӣ кардан лозим кадом аст?
-Дар сурати заҳролудшавӣ ҳарчи зудтар ба ёрии таъҷилӣ муроҷиат намудану духтурро интизор шудан шарт ва зарур аст. То омадани духтур меъдаро шуста дорувории сорбентиро истифода баред, яъне ангишти фаъолкардашуда, энтеросгел ё смекта.
-Тавсияҳои шумо ба он нафароне, ки дар шароити хона маҳсулоти консервагӣ омода мекунанд.
-Барои дуруст консервакунонии ғизо дар шароити хона ҳамавақт зарфҳои шишагини тоза ва тамизшудаи ношикаста ва сарпӯши худмаҳкамшавандаро истифода бурдан даркор. Маҳсулоти тоза, беиллатро интихоб намуда, дар оби тоза шустан лозим. Баъзе маҳсулоти тару тоза, аз қабили каду, боимҷон, помидор, харбуза ва тарбуз пеш аз коркард бояд тоза карда шаванд. Усули бастабандии гармро истифода намоед. Ба баъзе маҳсулот, аз қабили помидор, каду ва хӯришҳо туршӣ, аз қабили ҷавҳари лимў ё сирко илова намоед.
Аз консерваҳое, ки эҳтимоли хатари ботулизм доранд-бонкаҳои сарпӯшашон варамида, рангаш хира гашта ва бӯйи нофорам доранд, худдорӣ намоед.
Сулаймон СУЛТОНОВ, н. Ҷайҳун
Добавить комментарий
Ахбор
БАРОИ “БЕҲТАРКУНИИ НИЗОМИ ОБТАЪМИНКУНӢ ДАР НОҲИЯИ ЁВОН” 4,8 МИЛЛИОН ЕВРО ҶУДО МЕШАВАД 13:19ҶАВОН ВА ВАТАН: МАСЪУЛИЯТ, ДОНИШ ВА САДОҚАТ 15:04ХАТЛОН: НАЗДИК БА 80% ДУХТАРОНИ СИННИ 10 – 14-СОЛА ИММУНИЗАТСИЯ ШУДАНД 14:48ҶАЙҲУН. БЕШ АЗ ЯК КИЛОМЕТР РОҲ МУМФАРШ КАРДА ШУД 15:15ЁВОН. НАҚШАИ ҶАМЪОВАРИИ ҲОСИЛИ ПАХТА ИҶРО ШУД 11:33ФАРРУХЗОДАҲОИ МИЛЛАТ 11:38ПАНҶ. ИММУНИЗАТСИЯ БЕШ АЗ 70 ФОИЗ ИҶРО ШУДААСТ 11:25ЭЪЛОН. "ҚАЛАМИ ДОНИШҶӮ" 10:51
Серхонандаҳо
НАМОИШГОҲИ МАҲСУЛОТИ КИШОВАРЗӢ, САНОАТӢ, ҲУНАРҲОИ МАРДУМӢ ВА ТАОМҲОИ МИЛЛИИ ВИЛОЯТИ ХАТЛОН ДАР ҚАЗОҚИСТОН БАРГУЗОР МЕГАРДАД
ЯК ВОЯИ GARDASIL САРАТОНИ ГАРДАНАКИ БАЧАДОНРО ПЕШГИРӢ МЕКУНАД
СЕМИНАРИ ОМӮЗИШӢ БО ҒОЛИБОНИ ОЗМУН
Бохтар. Бозсозии муҷассамаи Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ
РӮЗНОМАНИГОРИ БОХИРАДИ САДСОЛА
ҶАЙҲУН. БЕШ АЗ ЯК КИЛОМЕТР РОҲ МУМФАРШ КАРДА ШУД
ПАНҶ. ИММУНИЗАТСИЯ БЕШ АЗ 70 ФОИЗ ИҶРО ШУДААСТ
Иҷрои дурнамои ҷамъоварии пахта дар Леваканту Бохтар
КИТОБХОНАИ ОММАВИИ ВИЛОЯТИ ХАТЛОН ПАС АЗ БОЗСОЗӢ БО ИШТИРОКИ РАИСИ ВИЛОЯТ БА ИСТИФОДА ШУД
ЁВОН. НАҚШАИ ҶАМЪОВАРИИ ҲОСИЛИ ПАХТА ИҶРО ШУД