Маҷаллаи Сафо
Шеъру адаб
Чеҳра
Маслиҳати муфид
Номаҳо
ОСОРХОНАИ ЗАМОНИ МО
– Осорхона маконест, ки кас бо ворид шудан ба он метавонад аз асри санг то замони муосир барои худ маълумот пайдо намояд. Дар он тамоми заҳмат ва натиҷаи кори бостоншиносон ва муаррихон, махсусан, таъриху фарҳанг, расму ойин ва урфу одати гузаштагони мо ҳифзу нигаҳдорӣ шуда, манзури насли имрӯзу оянда гардонида мешаванд. Осорхона ҷоест, ки дар он таърихи зиндаи ҳар як халқу миллат ба тамошо гузошта шудааст, – мегӯяд Собирҷони Ибодулло, муовини директори “Осорхона-мамнуъгоҳи ҷумҳуриявии Данғара”.
Муассисаи давлатии “Осорхона-мамнуъгоҳи ҷумҳуриявии Данғара” дорои беш аз 6 ҳазор нигора буда, 24 сол аст, ки барои сокинони фарҳангдӯсти ноҳия хизмат мерасонад. Осорхона аз 4 шуъба, “таърихи дунёи қадим ва асрҳои миёна”, “мардумшиносӣ”, “таърихи муосир”, “ёдгориҳои таърихӣ” иборат буда, мутахассисони забондон барои роҳбаладии тамошобинону сайёҳон омодаанд.
Ба гуфтаи Собирҷони Ибодулло, муовини директори “Осорхона-мамнуъгоҳи ҷумҳуриявии Данғара”, ҷамъоварӣ, нигаҳдорӣ, пажӯҳиш ва намоишдиҳии беҳтарин намунаҳои табиӣ ва волотарин офаридаҳои инсонӣ вазифаи асосии масъулони осорхонаҳост. Аз ин ҷост, ки эшон талош мекунанд тариқи ҳамкории пайваста бо бостоншиносону сокинон нигораю ашёҳои қадимаи пайдогаштаро ҷамъоварӣ кардаю хазинаи осорхонаро боз ҳам ғанӣ гардонанд.
– Дар осорхона соли 2015 толори “Пешвои миллат” ташкил шуд, ки дар он расмҳо аз тамоми самтҳои фаъолияти Роҳбари давлат гирд оварда шудааст. Дар ин толор, дар баробари ёддоштҳо аз Сарвари давлат, ҳамчунин, шиору лавҳаҳо, китобу албомраҳнамо, рӯзномаю маҷаллаҳо, ки хизматҳои шоиставу арзишманди Пешвои миллатро инъикос намудаанд, гирд оварда шудааст, – гуфт ҳамсуҳбати мо.
ОСОРХОНА, ТАЪРИХ, ФАРҲАНГ ВА ҲАЁТИ ҚАДИМ...
– Осорхонаи мо аз соли 2001 инҷониб фаъолият дорад, аммо соли 2024 унвони Агентии ҳифзи мероси таърихию фарҳангии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро гирифт, – иброз дошт С. Ибодулло.
Ба гуфтаи ӯ яке аз дастоварди нодири осорхона ин коллексияи мероси хаттӣ ё худ дастнавис ва чопи сангӣ ба шумор меравад. Аз 90 дастнавис танҳо 20- тои он дар гӯшаи алоҳидаи осорхона ба маъраз гузошта шудааст. Боқимонда аз дастнавис ё чопи сангӣ дар бойгонӣ қарор дорад.
– Ба хотири зиёд гардонидани коллексияи мероси хаттӣ танҳо аз худи ноҳия 42 нусха дастнависҳо харида шудааст, – ёдовар мешавад С. Ибодулло, муовини директори осорхона. Чуноне ӯ гуфт, коллексияи нусхаҳои хаттӣ ва чопи сангии “Осорхона - мамнуъгоҳи ҷумҳуриявии Данғара” аз 18 мавзуъ иборат буда, қадимтарин нусхаи дастнависи он асрҳои XIV - XV мелодӣ китобат шуда аст.
САЙРЕ БА ЁДГОРИҲОИ ТАЪРИХӢ
Ҳанӯз аз солҳои 30-юми асри XX ноҳияи Данғара аз ҷониби бостоншиносон ва муаррихон мавриди омӯзиш ва таҳқиқ қарор гирифтааст.
Дар давраҳои баъдӣ олимон В. Ранов, В. Сейман, Т. Филимонова ва Х. Муҳиддинов дигар ёдгориҳои таърихиро ҳафриёт карда, дар натиҷа аз мавзеъҳои Золи Зар, Пушинг, Кӯли Сӯфиён, Тутқавули куҳна, Хушманзар, Остона осори барҷоймондаи асри сангро кашф намуданд. Метавон гуфт, ки имрӯз таваҷҷуҳ ба чунин мавзеъҳо боз ҳам бештар гардидааст.
– Асосан дар ноҳияи Данғара мавзеъҳои таърихие, ки сайёҳонро ҷалб мекунад хеле зиёд аст . Ёдгориҳои Хоҷа Шақиқи Балхӣ, Сари Қалъа, Мавлоно Обиддин, Мавлоно Тоҷиддин ва Золи Зар аз ҷумлаи онҳост. Дар даврони соҳибистиқлолӣ 4 ёдгории ноҳия аз нав эҳё шуд, – мегӯяд Маҳмадсафар Ҷобиров, роҳбалади ёдгории Мавлоно Тоҷиддин.
Бино ба гуфтаи ӯ ёдгории Мавлоно Тоҷиддин аз ҷумлаи он ёдгориҳоест, ки дар соли 2001 аз нав эҳё гардид. Ёдгории мазкур 5 – 6 км дуртар аз маркази ноҳия, дар Дашти Кулакӣ, дар деҳаи Корез ҷойгир аст. Мақбараи он асосан дар асрҳои 14 аз хишти пухта бунёд гардида буд.
Қалъаи Золи Зар ёдгории дигарест, ки 3 км дуртар аз маркази ноҳия қарор дорад. Ин қалъа ба шакли теппаи чоркунҷаи дарозрӯя буда, дар баландии 711 метр аз сатҳи баҳр ҷойгир аст.
– Қалъаи Золи Зар 390 метр дарозию 150 метр паҳноӣ дорад. Аммо ҳамаи ёдгориҳое, ки дар боло зикр шуд, дар шакли давра иҳотаи ҳам дар масофаи начандон дур қарор гирифтаанд. Аз ин рӯ, бостоншиносон зимни гузаронидани ковишҳои бостоншиносӣ муайян карданд, ки ин ёдгориҳо бо ҳам тавъаманд, – иброз дошт Собирҷони Ибодулло.
Бояд гуфт, ки Золи Зар яке аз ёдгориҳое маҳсуб меояд, ки тибқи нақша дар номинатсияи “Хутали қадим” ба феҳристи умумибашарии ЮНЕСКО бояд пешниҳод гардад.
Низоми Исо, ноҳияи Данғара
Добавить комментарий
Ахбор
Ҷ. Балхӣ. Бунгоҳи тиббии нав ифтитоҳ шуд 16:083 ДАЛЕЛ БАРОИ МУТОЛИАИ КИТОБ 13:563 ДАЛЕЛ БАРОИ МУТОЛИАИ КИТОБ 13:56Намоиш-фурӯши китобҳо бахшида ба "Ҳафтаи китоби кӯдакону наврасони Тоҷикистон" 13:52СУХАНИ ТАБРИКИИ РАИСИ ВИЛОЯТИ ХАТЛОН ДАВЛАТАЛӢ САИД ДАР ЧОРАБИНИИ РӮЗИ ДАЪВАТШАВАНДА 13:47ПАДИДАИ БЕНАЗИР ДАР ХАТЛОН 13:43ИНСОНИ КОМИЛ, ТАБИБИ ҲОЗИҚ 13:16ПАЁМИ ТАБРИКИИ РАИСИ ВИЛОЯТИ ХАТЛОН ДАВЛАТАЛӢ САИД БА МУНОСИБАТИ ИДИ САИДИ ФИТР 16:34
Маҷаллаи №6-2019
Серхонандаҳо
Хатлон 109 нафақагири аз 100 сола боло дорад
ПЕШАИ ПУРИФТИХОР
ХАТЛОН: АЁДАТИ МОДАРИ 104-СОЛА ВА СОБИҚАДОРЕ, КИ 62 СОЛ ИНҶОНИБ ОМӮЗГОР АСТ
Тақдими 100 000 сомонӣ ба ғолибон
Таҷлили Рӯзи Модар дар Хатлон
Хатлон. 113- солагии матбуоти тоҷик таҷлил шуд
ХОВАЛИНГ. МАТБАА СОҲИБИ ДАСТГОҲИ ЗАМОНАВӢ ШУД
Дар шаҳри Бохтар 350 ҳазор гул шинонида шудааст
Ёвон. Майдончаи варзишӣ ифтитоҳ шуд
Пешвои миллат эҳёгари Наврӯз
